Gah-ka en de steen die verhalen vertelt. Narratieve hulpverlening

Nieuw

 

Word jij ook zo geraakt door de verhalen van jouw cliënten?
Voel jij ook de kracht van verhalen en wil je hier graag op een deskundige manier mee aan de slag gaan?

Narratieve hulpverlening leert je anders luisteren naar de verhalen die mensen vertellen. De wenselijke, ondersteunende verhalen leer je naar voren brengen, de probleemverhalen gaan we anders belichten. Dit doen we vanuit een respectvolle benadering waarin de cliënt niet alleen verteller is, maar deskundige van zijn eigen verhaal.

Gah-ka en de steen die verhalen vertelt. Narratieve hulpverlening

Narratieve hulpverlening vertrekt vanuit de idee dat het probleem en de persoon verschillen van elkaar. De persoon is niet het probleem, het probleem is het probleem! Door de persoon en het probleem van elkaar los te koppelen kunnen cliënten zich anders gaan verhouden tot het probleem en kan onderzocht worden hoe zij meer hun gewenste verhalen kunnen leven. Zowel de probleemverhalen als de gewenste verhalen maken steeds deel uit van en worden gevormd door de taal en cultuur waartoe mensen behoren. Door dit lidmaatschap te versterken kunnen eenzame verengde verhalen herschreven worden tot breed gedeelde en veelzijdige verhalen. In de culturele zee waarin cliënten zwemmen, worden ze voortdurend overspoeld met boodschappen van school, werkgever, kennissen… die hen vertellen hoe ze zouden moeten denken, wat ze moeten doen en wie ze moeten zijn. Kunnen we deze dwingende boodschappen omtoveren tot zinvolle handleidingen? Handleidingen die cliënten helpen om hun gewenste verhalen en ‘gewenste manieren van leven’ te versterken?

In deze zevendaagse opleiding duiken we de narratieve hulpverlening in en verkennen we samen de mogelijkheden van deze benadering voor jouw concrete praktijk. We leren je stap voor stap de voornaamste narratieve concepten en gespreksvormen kennen zodat jij jouw cliënten en gezinnen kan helpen om meer hun gewenste verhalen te gaan leven.

Naast het verwerven van theoretische kennis, wordt doorheen de opleiding veel aandacht besteed aan het methodisch inoefenen van concrete narratieve vaardigheden alsook aan het vertalen van het geleerde naar de eigen praktijkcontexten.

Theoretisch zijn wij vooral geïnspireerd door het werk van Michael White, David Epston & andere hedendaagse narratieve therapeuten (zoals David Denborough, Hugh Fox, Mark Hayward, Glenda Fredman, Vicky Reynolds, Jan Olthof, Sabine Vermeire,… ), alsook door verschillende filosofen en antropologen (zoals Deleuze, Foucault, Myerhoff, Bruner, Derrida, …) die aan de grondslag liggen van deze therapeutische benadering.

Praktische info

Startdatum

vrijdag 29 november 2024

Bekijk alle opleidingsdagen
Aantal lesdagen

7


Schrijf je in

Het verhaal van Gah-ka en de steen

Lang geleden toen er nog geen verhalenvertellers waren, ontmoette Gah-ka, een jongen wiens ouders waren gestorven, een steen. De steen begon verhalen te vertellen en leerde hem dat je er iets voor moest terug geven. Gah-ka, wat kraai betekent, noemde de steen ‘grootvader’ en kreeg van hem vele verhalen aangeboden. Zo trok Gah-ka naar de omringde dorpen en begon de wonderbaarlijke verhalen te vertellen die hij had gekregen van de grote steen en leerde de inwoners hoe ze moesten luisteren, door iets terug te geven en te antwoorden zoals hij dat had geleerd van de steen. Zo ging het lange tijd door. Iedere avond vertelde Gah-ka de verhalen aan zijn nieuwe vrienden en iedere avond vertelde de steen de jongen nieuwe verhalen. Tot op een dag toen het voorjaar weer aanbrak, gaf de steen aan, dat de tijd van verhalen vertellen voor hem voorbij was. De steen zei dat vanaf dat moment de verhalen door de mensen verder verteld moesten worden. Ze werden niet langer bewaard in stenen. Gah-ka was de eerste verhalenverteller en er kwamen er nog velen na hem.

De steen die verhalen vertelt’, is een legende van de Seneca, een Noord-Amerikaanse indiaanse stam. De legende is een verhaal om het vertellen van verhalen door te kunnen vertellen. Verhalen worden doorgegeven van generatie op generatie. Je moet afstemmen op elkaar om te kunnen vertellen en te luisteren. In de opleiding narratieve hulpverlening komt de mens als verhalend wezen centraal te staan en leer je anders luisteren naar de rijke en vaak verborgen verhalen die mensen met zich meedragen.

    Focus op basisconcepten

    Tijdens een narratieve kennismaking staan we stil bij de belangrijkste uitgangspunten van de narratieve hulpverlening.

    We vertrekken vanuit de centrale idee dat mensen narratieve wezens zijn die betekenis geven aan gebeurtenissen door te verhalen.

    We exploreren de betekenis van het concept narratieve – relationele identiteit (‘wij staan nooit los van onze relaties met anderen’).

    We bespreken hoe narratieve hulpverleners kijken naar ‘problemen’ (problemen ontstaan wanneer mensen gevangen geraken in ‘dunne identiteitsverhalen’) en hoe zij in gesprekken op zoek gaan naar rijkere en meer gewenste verhalen.

    Focus op Externalisatie

    ‘Niet de persoon is het probleem, het probleem is het probleem!’
    (Michael White)

    We zoomen in op het concept ‘externaliserend taalgebruik’ alsook op het externaliseren van het probleem als belangrijke narratieve interventie. Aan de hand van theorie, voorbeelden, video-fragmenten van narratieve therapeuten en oefeningen proberen we het probleem los te koppelen van de persoon en het externaliseren in de vingers te krijgen. We werken aan de-constructie van het probleemverhaal.

    Focus op Uitzonderingen en dubbel luisteren: ‘abscent but implicit’

    ‘Elk probleem vertelt iets over een ondergesneeuwd verlangen’
    (Michael White)

    We bouwen verder op de externaliserende conversaties en gaan samen met de cliënten het probleem verder loskoppelen van de persoon. Daarbij gaan we op zoek naar uitzonderingssituaties en bijzondere momenten. Je leert aandachtig te luisteren naar ‘alles wat aan het probleemverhaal ontsnapt’ waardoor je kan zijn wie je graag bent en door stil te staan bij ‘datgene dat cliënten waarden-vol’ vinden, helpen we hen om het probleemverhaal te verbreden en contact te maken met meer gewenste verhalen. De aandacht gaat hier uit naar de re-constructie.

    Focus op het Ver-rijken van verhalen: ‘re authoring’

    ‘De verhalen die we links hadden laten liggen, de alternatieve verhaallijnen, gaan we aandikken en vormen zo een stevige basis voor nieuwe initiatieven om de probleemverhalen te counteren.’
    (Michael White)

    Eens we de uitzonderingssituaties en waarden van cliënten goed begrijpen, kunnen we naast de probleemverhalen waarmee cliënten binnenkomen, de waardevolle verhalen verder gaan verrijken. Dit doen we door de meer gewenste verhalen ‘aan te dikken’.

    Vragen als “Jullie zeggen dat ‘het gezellig hebben samen’ een belangrijke waarde is in jullie gezin, waaraan zou ik dat kunnen merken? Kan je mij nog enkele voorbeelden geven – recent en minder recent- van momenten waarop het gezellig was? Hoe willen jullie deze waarde verder meenemen naar de toekomst?” zorgen ervoor dat de gewenste verhalen meer in het licht komen te staan. Het maken van verbindingen tussen verleden-heden en toekomst zijn daarbij belangrijk.

    Daarnaast maken we binnen het gezin ook ruimte voor verhalen die nog niet verteld zijn. Door hier ruimte voor te maken, verschuiven betekenissen, en hoe men naar zichzelf en elkaar kijkt (identiteiten).

    Focus op bestendigen via documenteren

    ‘Aan de hand van het schrijven van brieven en het documenteren van vaardigheden en kennis laten we mensen respectvol eigenaar zijn van hun verhaal.’
    (Hugh Fox)

    We gaan op een creatieve wijze aan de slag en besteden aandacht aan het schrijven van brieven om verhalen te bundelen en vast te leggen. De rijkere verhalen die ontstaan, worden zo gedocumenteerd. Daarnaast staan we stil bij de kracht van het gebruik van objecten, passende metaforen, beelden of teksten. Aan de hand van het toevoegen van creatief materiaal komt er ruimte voor beweging of wordt de klacht in een groter geheel geplaatst. Ook het schrijven van sprookjes of verhalen is hierbij een krachtige methodiek.

    Getuigen als focus: verhalen verbinden en verbreden met de gemeenschap waartoe ze behoren

    ‘Niemand is een eiland op zichzelf. Vele eilanden vormen een archipel’
    (Michael White)

    Door het delen van verhalen met betekenisvolle anderen versterken we de relationele identiteit en bestendigen we geprefereerde identiteitsverhalen. Tijdens deze dag focussen we op het effectief uitnodigen van levende (vb. de beste vriend van een cliënt) en symbolische getuigen (vb. de smurf die al jaren op je kast staat als symbool om niet alles te serieus te nemen). Daarnaast creëren we ‘communities of concern’ , ‘een gemeenschap, groep van mensen die betrokken zijn, ’die cliënten helpen om te her-verbinden met hun waarden en met anderen.

    Focus op betekenisvol afsluiten met als basis Getuigengesprekken en Kennisdocumenten

    ‘The words in a letter don’t fade and disappear … they endure through time and space, bearing witness to the work of therapy and immortalizing it’
    (David Epston)

    We bespreken de kracht van afsluitingsmomenten en getuigen gesprekken. We maken zelf een kennisdocument op waarin we datgene dat we tijdens deze opleiding geleerd hebben en willen doorgeven aan anderen, in de verf zetten.

    Kris hazenbosch

    Liesbet Monballiu

    Jasmina Sermijn

    Toelatingsvoorwaarden

     

    Voor begeleiders en therapeuten die werken met kinderen, jongeren, volwassenen en ouderen en graag meer narratief aan de slag willen gaan.

    Standaard vragen we minimum een bachelor diploma in de menswetenschappen.

    Afbeelding

    Bekijk ook deze gerelateerde opleidingen

    Heb je nog vragen?

    Bekijk alle veelgestelde vragen hier