Trauma en complex trauma worden steeds zichtbaarder binnen het hulpverleningslandschap. Het belang van degelijke en passende hulp bij traumatische ervaringen, wordt ondersteund vanuit psychologisch en neurologisch onderzoek. Maar wat is dat dan juist "degelijke en passende hulp"?

Momenteel domineert vooral het individuele perspectief in literatuur, onderzoek en opleidingen over psychotrauma waarbij vooral gefocust wordt op hoe een individu kan omgaan met de effecten van trauma. Daarbij wordt soms uit het oog verloren dat een trauma een relationeel gegeven is. Traumatische ervaringen vinden altijd plaats in een relationele context en hebben grote relationele effecten. Een systemische kijk helpt om dit relationele aspect niet uit het oog te verliezen.

Systemisch werken met trauma betekent vooral het inzetten op verbinding, het herverbinden met belangrijke anderen en met dat wat waardevol is voor de cliënt, het samen werken aan een verhaal waar een persoon en zijn context mee verder kunnen leven.

In het sprookje van Solvej en de draak wordt een prins geboren in de gedaante van een draak. De drakenzoon wordt weggestopt in een verre vleugel van het kasteel waar hij verzorgd wordt door een doofstomme knecht. Bij het opgroeien wordt de drakenzoon van langsom meer veeleisend en vraatzuchtig en brengt niet enkel de ouders maar ook het hele koninkrijk in gevaar.
Wat is er nodig opdat Solvej de 'drakenkamer' kan binnen gaan en hem helpen te ontbolsteren? Een wijze vrouw suggereert haar om evenveel mantels te dragen als de draak huiden heeft zodat ze die beiden in veiligheid één voor één kunnen afleggen en elkaar in kwetsbaarheid ontmoeten.

Wij nodigen jullie uit om samen met ons de zoektocht aan te gaan naar hoe we de kwetsbare moed van Solvej en de draak kunnen vertalen naar de klinische praktijk.

'Hoe Solvej de draak wist te verslaan'. Een relationele kijk op traumatische ervaringen.

Programma & sprekers

Programma

  • Inleiding
    09u30 - 09u50

      Mieke Hoste en Jasmina Sermijn

  • Het verhaal van Solvej en de draak: Een eco-systemische en ontwikkelingsgerichte kijk op trauma.
    09u50 - 10u35

      Greet Splingaer

    In de ontmoeting met kinderen, jongeren en volwassen die traumatische ervaringen hebben meegemaakt, merken we een grote verscheidenheid in de wijze waarop het thema van het trauma zich al dan niet nestelt in de interactiepatronen van een gezin, een koppel, een team.
    Of een individu en het omringende systeem evolueert naar een veerkrachtige ontwikkeling of toch op het pad van een eerder traumatische ontwikkeling terecht komt, heeft niet enkel te maken met de ernst en impact van het trauma maar ook met de aan-of afwezigheid van een dragende context.

    Systemisch werken met relationeel trauma betekent in de eerste plaats werken aan een veilige niche, aan een beschermmantel voor alle betrokken partijen, zodat er veilige ruimte komt om te spreken, om de gevaarlijke kamer binnen te gaan, om de trauma's te benoemen en ermee aan de slag te gaan.
    Zo creëren we plaats, tijd en ruimte om nieuwe relationele ervaringen aan te gaan waar kwetsbare ontmoetingen kunnen plaatsvinden en waar alle actoren worden uitgenodigd de betekenis van "de draak van het trauma" onder ogen te zien.

    Het samen leren lezen van gedrag en emoties, de achterliggende noden en angsten leren kennen, het dragen en verdragen van akelige emoties in een veilige context en het samen opbouwen van nieuwe helende ervaringen leiden tot herstel en geven ruimte om door te groeien naar een veerkrachtiger ontwikkeling voor zowel het kind als de volwassene, de zorgfiguren en de context eromheen.

    Het vraagt moed en deemoed als hulpverlener steeds opnieuw de confrontatie met de draak aan te gaan. Het zoekend falen en herbeginnen doet ook iets met ons. Hoe kunnen we ons blijven openstellen en verbinden, zodat we mee kunnen resoneren en mentaliseren? En hoe kunnen we ons door een beschermmantel laten omhullen en helpen? Het wordt een gezamenlijke zoektocht doorheen deze dag.

  • Tempo Giusto. Op zoek naar samenspel en afstemming na traumatische gebeurtenissen.
    10u35 - 11u20

      Nele Fiers

    Trauma - in de brede zin van het woord - hakt in op het veiligheidsgevoel van wie het meemaakt, met de bouw van een beschermend schild als gevolg.
    In één adem kunnen we stellen dat hierdoor het vermogen tot spel, creatie, uitwisseling en samenspel gehypothekeerd worden. Ook binnen de persoon zelf ontstaat vaak conflict tussen stem, lichaam en woord.

    Muziek en muzikaliteit kunnen hier op verschillende vlakken helderheid en beweging in brengen - ook in een ruimte zonder muziekinstrumenten. Door bewust te worden van muzikale parameters bij zowel de patiënt, de therapeut als bij wat zich afspeelt binnen de therapieruimte, wordt het ongehoorde zichtbaar. Er ontstaan kansen om mee te deinen met en af te stemmen op basale angsten en verlangens, op authentieke impulsen.

    Stem, adem, timing, tempo, acceptatie, draagkracht en een portie humor dragen bij tot een therapeutische houding waarbij kan vertraagd worden om op maat van de patiënt voelbare veiligheid te ontwikkelen en daarna het trauma verder door te werken.

  • Koffiepauze
    11u20 - 11u45

  • Trauma en traumaverwerking vanuit een narratief- geografisch perspectief
    11u45 - 12u30

      Prof. Gerrit Loots

    In deze lezing verbreden we de biografische en lichaamsgerichte aanpak van complexe trauma met een geografisch perspectief door het belang te benadrukken van geografische ruimtes en sociale mobiliteit in het begrijpen van de levenservaringen, subjectiviteit en zelfbeleving van kinderen, jongeren en volwassenen, koppels of families.

    Dit geografische perspectief werkten we de voorbije jaren uit in onze psychologische ondersteuning aan Belgische vrouwen en hun kinderen die terugkeerden uit de Koerdische detentiekampen in Noordoost Syrië.
    We maakten hiervoor gebruik van Geographical Life-Story Telling (GLST).

    GLST is een narratieve methode die de leefwereld exploreert en in kaart brengt vanuit een geografisch perspectief.
    In GLST tekenen de deelnemers in verschillende stappen hun levensverhalen uit als geografische kaarten. Alle belangrijkste plaatsen in hun leven worden uitgetekend en samengebracht op een grote levenskaart. Reflecterend over deze vele levensplekken ontdekken ze zichzelf en de anderen als een veelheid van ikken die voortdurend in beweging zijn en dus niet kunnen worden herleid tot één biografische zelfbeeld. Dit kan zorgen voor nieuwe, verbindende en meer hoopvolle perspectieven.

    Hoe GLST kan worden gebruikt bij complexe trauma en traumaverwerking wordt getoond aan de hand van een paar gevalstudies.


  • Middagpauze
    12u20 - 13u30


  • Narratieve Systeemtherapie met Trauma: Praktijk en reflectie
    13u30 - 14u45

      Peter Adriaenssens

    In de namiddag toont Peter Adriaenssens via een live consult hoe hij werkt met mensen en systemen die traumatische ervaringen hebben gekend.

    Zijn motto daarbij is: "traumatherapie bestaat niet, er bestaat enkel therapie."
    Therapie waarbij het stem geven aan alle betrokkenen alsook het plaatsen van ervaringen in gecontextualiseerde verhalen voorop staat. In dialoog met de cliënt of het cliëntsysteem en participerende getuigen uit de zaal gaat hij op zoek hoe een verhaal terug inbedding kan krijgen, hoe gezinnen weer in beweging gebracht kunnen worden.
    Als publiek zullen jullie uitgenodigd worden om als buitenstaandersgetuigen actief mee te luisteren en je te laten raken door de vertelde verhalen.

    In een tweede luik maken we ruimte voor nabespreking en methodische reflectie.


  • Koffiepauze
    14u45 - 15u15

  • Narratieve Systeemtherapie met Trauma: Praktijk en reflectie (vervolg)
    15u15 - 16u15

      Peter Adriaenssens


  • Creatieve afsluiter
    16u15 - 16u30

      Mieke Hoste en Jasmine Sermijn

Sprekers

Prof. Peter Adriaenssens Prof. Peter Adriaenssens

Locatie

Provinciehuis Leuven

Google Maps